douman
برجستگیهای مزبور که پهنای آن به حدود سی کیلومتر و ارتفاعشان از کف دریا به 500 متر بالغ میگردد، به وسیله فروزمینی به موازات محور آن شکافته شده و دامنههای آن به آرامی به سوی اعماق مخاکی سرازیر میگردد. فزونی پهنای برجستگیهای مزبور را بایستی زائیدهای از روند گسترش بستر اقیانوس به شمار آورد. بررسی نوارهای مغناطیسی روندهای گسترشی گوناگونی را به میانگین 4.5 سانتیمتر در سال نشان میدهد. که این رقم بزرگتر از روند گسترش اقیانوس اطلس میباشد.
اگر روند مزبور را اساس محاسبات قرار دهیم، به رقمی برابر 40 میلیون سال برای پیدایش سراسر بستر شرقی اقیانوس آرام خواهیم رسید. ساختمان بخش شمالی برجستگیهای مزبور ، واقع در غرب آمریکای مرکزی نسبت به دیگر جاها از پیچیدگی و ابهام خاصی برخوردار است. محور این بخش را شماری گسلهای ترانسفورم بزرگ قطع میکنند که فاصله آنها از هم حدود 200 تا 300 کیلومتر است. بین گسلههای مزبور ، گسلههای کوچکتری نیز وجود دارد که فاصله آنها از هم حدود 10 کیلومتر میباشد.
|
|
|
|
بررسی های سالهای اخیر نشان داده است که از ارتفاع برجستگیها در مجاورت گسلههای بزرگ کاسته شده و در عوض هرچه از آنها دورتر شود بر ارتفاعشان افزوده میگردد. و با رسیدن به وسط دو گسله بزرگ به بلندترین ارتفاع دست مییابند. و نیمرخ میان دو گسله بزرگ ، گنبد عظیمی از گدازههای آذرین را مجسم میسازد. گنبدهای کوچکتر که میان گسلههای کوچکتر قرار گرفتهاند، شباهت فراوانی به تاولهای بزرگ دارند و هر کدام از آنها احتمالا مرکز گسترش کوچکی را تشکیل میدهند.
زمین شناسان براین باورند که پوسته اقیانوسی جدید به وسیله فعالیت همین مراکز گسترش کوچک که تعدادشان بسیار زیاد است، زاییده میگردند. در سال 1981 برای شناخت هرچه بیشتر ساختمان زیر پوسته ، در فروزمین کاستاریکا واقع در بستر اقیانوس آرام چاه عمیقی حفر گردید، این چاه که در بخشی از برجستگیهای آرام شرقی بین آمریکای جنوبی و جزایر فعال گالاپاگوس قرار داشت ، تحت شماره 504B شماره گذاری شد و بستر اقیانوس را تا ژرفای 1076 متر شناسایی نمود و معلوم شد که پوسته این قسمت بایستی حدود 6 میلیون سال عمر داشته باشد.
حاشیه شرقی اقیانوس آرام در مقایسه با حاشیه غربی آن تفاوت بسیار دارد. حاشیه مزبور به دلیل حرکت غرب سوی صفحه قاره امریکا ، زمینهایی را از دست داده و ویژگی فرولغزشهای آن نسبت به محلهای فرولغزش حاشیه غربی بسیار متفاوت است. مرز میان صفحات حامل اقیانوس آرام و آمریکای شمالی از خلیج کالیفرنیا به سمت شمال بوسیله شماری گسلههای ترانسفورم قطع گردیده و کانونهای زمین لرزه آن کلا در عمق کم (10 کیلومتر) قرار دارند و گسله سن اندریاس در همین حاشیه واقع است. با وجود اینکه حرکات فردی در امتداد گسله سن اندریاس و دیگر گسلهای مشابه آن کاملا کوچک میباشد. ولی اثر جمعی حرکات مزبور در طول مدتی معادل یک میلیون سال کاملا قابل توجه است.